De gemeente Apeldoorn is eigenaar van veel kadastrale eigendommen. Binnen de gemeente maken we onderscheid in de gebruiksportefeuille die hoofdzakelijk is ondergebracht bij het Vastgoedbedrijf (circa 130 objecten) en de ontwikkelportefeuille (circa 70 objecten) die valt onder het Grondbedrijf; beide bedrijven vallen onder de eenheid Projecten, Vastgoed en Grond. Met ingang van 2017 is het gebied Zwitsal/Wassink van het Grondbedrijf overgedragen naar de Algemene Dienst. Daarnaast heeft de gemeente een economisch claimrecht op circa 100 schoolgebouwen, waarvan het (juridisch) eigendom voor het merendeel bij de schoolbesturen ligt, en heeft de eenheid Jeugd, Zorg en Welzijn circa 35 gymlokalen in eigendom ten behoeve van de Onderwijshuisvesting. Tenslotte huurt de gemeente enkele gebouwen aan voor met name eigen bedrijfsvoering.

Terugblik 2018 en Ontwikkelingen

Verkoop (maatschappelijk) vastgoed
De structurele taakstelling die het Vastgoedbedrijf had is eind 2017 nagenoeg gerealiseerd. Op basis van de verkoopervaringen heeft het Vastgoedbedrijf voor de jaren 2017 en 2018 een incidentele verkoopopbrengst geprognotiseerd van € 1,3 miljoen. In 2017 is deze gehele verkoopopbrengst al nagenoeg gehaald. Voor 2018 geldt dat een aantal geplande verkopen van het Vastgoedbedrijf doorschuiven naar 2019. Dit als gevolg van langere doorlooptijden dan voorzien van verschillende processtappen. Dit betreft bijvoorbeeld bezwaarprocedures, afsluiting van nutsvoorzieningen, ontheffing van reguliere woonfunctie en/of aankoopcompensatietraject. De incidentele taakstelling 2018 van € 811.000 – namelijk € 650.000 plus terug te verdienen kosten van de verkooporganisatie - is daarmee niet volledig in 2018 gerealiseerd. De opbrengsten worden wel gegenereerd, maar zullen pas in 2019 gerealiseerd worden. Voor 2019 hebben we een taakstelling in de begroting opgenomen van een extra verkoopopbrengst van € 600.000 bovenop het terugverdienen van de kosten verkooporganisatie.

De besteding van het compensatiebudget afstoot maatschappelijk vastgoed (€ 0,8 miljoen voor 2018) is zeer beperkt omdat de grootste bijdrage hierin - Tuinen van Zuidbroek voor € 415.000 -  weer een jaar doorschuift. In 2018 is alleen een bijdrage verstrekt aan Menorah van € 49.000.

Vastgoedsysteem
In 2017 en 2018 is gewerkt aan het verbeteren van onze informatievoorziening, in lijn met de I-visie. De processen zijn geoptimaliseerd en/of overgedragen daar waar dit mogelijk en wenselijk was. De verdere inrichting en uitwerking van het vastgoedregistratie zal ook nog in 2019 aan de orde zijn.

Investeringen en projecten

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed
In de afgelopen jaren heeft besluitvorming plaatsgevonden over het project verduurzaming gemeentelijk vastgoed. Door de Raad is, na het aanvullend besluit in 2017, een krediet van totaal € 9,5 miljoen beschikbaar gesteld. In 2017 en 2018 is hierover gerapporteerd in het MPV (Meerjaren Perspectiefvastgoedexploitaties). Eind 2018 is separaat de ‘Monitor verduurzaming gemeentelijk vastgoed 2018’ middels een brief verstuurd aan de Raad. In 2019 en 2020 wordt het merendeel van de overige geplande maatregelen uitgevoerd.

Gemeentewerf Noord
In 2017 heeft de raad ingestemd met het programma van eisen en het benodigde krediet (€ 7 miljoen). In 2018 is hard gewerkt aan de realisatie, in 2019 de oplevering zal Gemeentewerf Noord worden opgeleverd.

Parkeergarage Anklaar
De parkeergarage Anklaar zal na realisatie door ontwikkelaar turn-key in eigendom worden overgedragen aan het Vastgoedbedrijf. Naar verwachting zal dit in de 2e helft van 2019 plaatsvinden.

Huis van de Stad
In 2017 zijn het definitief ontwerp en aanbesteding afgerond, en in 2018 is gestart met de renovatie. In 2019 dient de renovatie voltooid te zijn en zal de aanhuur van het Activerium worden beëindigd.

Cultuurkwartier (Huis van Schoone Kunsten en CODA)
In 2017 is gewerkt aan het plan met maatregelen die nodig zijn voor het verbeteren van het Cultuurkwartier. In 2018 is gestart met de uitvoering van de nieuwe entree’s van beide panden. In 2019 vindt de oplevering plaats.

Sporthal Zuiderpark
In 2017 is gewerkt aan een scenariostudie voor de toekomst van de sporthal. In 2017 bent u hierover geconsulteerd en heeft u aangegeven ‘nieuwbouw’ een interessante optie te vinden. Dit zal naast renovatie nader worden uitgewerkt. In 2018 zou aan u een scenario worden voorgelegd voor de verdere verkenning. Dit kost meer tijd dan verwacht en zal nu medio 2019 aan u worden voorgelegd.

Sportvelden en kleedaccommodaties
Een aantal kleedaccommodaties nadert het einde van haar technische levensduur. Dit geldt tevens voor een aantal sportvelden. In 2018-2019 zal voor enkele accommodaties een renovatieplan c.q. actueel onderhoudsplan worden opgesteld. Voor de accommodatie Robur 58 is door u in 2018 een krediet verstrekt. De uitvoering hiervan loopt momenteel.

Landgoed Woudhuis en bossen
In 2018 is het krediet voor de renovatie van de witte villa (Het Woldhuis 11) door u verstrekt. Daarna is gestart met de voorbereiding van de renovatie, welke in 2019 gereed dient te zijn. De huurovereenkomst met Stichting IVN hiervoor is in 2018 afgesloten. Voor de overige opstallen zoals de monumentale boerderij Woldhuis 13 zal nog een plan worden gemaakt, of zullen onderdeel gaan uitmaken van de (nog te sluiten) erfpachtovereenkomst. Dit zal naar verwachting in 2019 gebeuren. Voor de bosgebieden Loenermark en Orderbos zijn in 2018 de erfpachtovereenkomsten afgesloten.

Centrum Maatschappelijk Ondersteuning (CMO)
Ten behoeve van een Centrum voor Maatschappelijke Ondersteuning - onderdeel van de basisinfrastructuur van de algemene voorzieningen van Apeldoorn - is in 2018 door het vastgoedbedrijf de locatie Zilverschoon aangekocht. Ook zullen in lijn met MPB 2019-2022 op een tweetal andere locaties (MFC dok Zuid en wijkcentrum De Stolp) verbouwingen ten behoeve van CMO’s gaan plaatsvinden.

Parkeergarage Haven Centrum
In relatie tot de ontwikkeling van het projectgebied Haven Centrum wordt naar verwachting in 2019 voor parkeergarage Haven Centrum een plan voor renovatie en verduurzaming opgesteld.

Wettelijke bepalingen brandveiligheid
Voor het stadhuis zijn maatregelen inzichtelijk gemaakt die nodig zijn in kader van de wettelijke bepalingen brandveiligheid ten behoeve van het renovatieproject. In navolging daarvan wordt ook voor het overige deel van de portefeuille een projectplan gemaakt met te nemen maatregelen in kader van de wettelijke bepalingen brandveiligheid. In dit projectplan zullen de inhoudelijke maatregelen en de bijbehorende financiële consequenties worden benoemd en zo veel mogelijk meegenomen in het spoor van onze vigerende MJOP’s.

Wettelijke bepalingen asbestsanering
In het kader van de wettelijke bepalingen asbestsanering is in 2017 gestart met een inventarisatie van maatregelen die noodzakelijk zijn voor deze veranderende wet- en regelgeving, en in kader van beheersen van risico en veiligheidsaspecten. Op basis van de in 2018 uitgevoerde inventarisatie wordt een plan van aanpak opgesteld, waarbij uitvoering zo veel mogelijk wordt meegenomen met onze vigerende MJOP’s. De uitvoering dient uiterlijk 2024 voltooid te zijn.

Financiële context

De financiële context van het Vastgoedbedrijf is als volgt:

NB: Bovengenoemde bedragen zijn exclusief onderwijsvastgoed (bij eenheid JZW/Onderwijshuisvesting), vastgoed in grondexploitatie/voormalig NIEGG (bij Grondbedrijf) en gemeentelijke apparaatskosten.

Een aantal vastgoedportefeuilles worden vanuit het Vastgoedbedrijf verrekend met reserves zoals Zwitsal en erfpachten Grondbedrijf of voorzieningen zoals afval en begraven.

De begrotingsafwijking in baten van € 2,9 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door

• Verkoopopbrengst 2 in erfpacht uitgegeven gronden      € 3,10 miljoen voordeel
• Berg en Bos verrekening Accres bijdragen Apenheul 2017/2018   € 0,30 miljoen voordeel
• Verkooptaakstelling niet volledig gerealiseerd         € 0,65 miljoen nadeel
• Diverse overige kleine afwijkingen               € 0,05 miljoen voordeel

De begrotingsafwijking in lasten van € 2,4 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door

• Afboeking van de boekwaarde van 2 verkochte in erfpacht
  uitgegeven gronden                   € 3,10 miljoen nadeel
• Verlaging van interne kapitaallastenrente met 0,5%      € 0,75 miljoen voordeel
  Hiertegenover staat een gelijk nadeel op taakveld treasury.
• Diverse overige kleine afwijkingen (met name onderhoud)      € 0,05 miljoen nadeel

Bovengenoemde afwijkingen zijn onder de beleidsprogramma’s nader toegelicht.

Courantheid en waardering
Vastgoed kent conform de regels van de BBV verschillende waarderingen (maatschappelijk of
bedrijfseconomisch), welke aangeven of we mogen waarderen tegen boekwaarde of marktwaarde. In 2014 heeft u een indeling gemaakt voor het vastgoed. Het risico op
afwaardering is met vaststelling van deze indeling en de MPV’s in de afgelopen jaren beperkt geworden tot slechts enkele panden.

Onderhoud
U las in de paragraaf ‘Onderhoud kapitaalgoederen’ dat met betrekking tot het onderhoud wordt
gewerkt met Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s), conform de NEN 2767.
In 2018 is € 0,7 miljoen onttrokken aan en € 0,8 miljoen gestort in de onderhoudsvoorziening
vastgoedbedrijf. Deze kent daarmee ultimo 2018 een stand van € 3,2 miljoen. Daarmee is de
voorziening dekkend voor geplande MJOP-uitgaven in de komende 20 jaar. In 2019 wordt onderzocht om de aan Accres verhuurde panden toe te voegen aan deze onderhoudsvoorziening.