Financiën | Jaarverslag 2018

(bedragen × € 1.000)

Taakveld

Begroting

Rekening

Afwijking

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

Lasten

Baten

Saldo

3.1 Economische ontwikkeling

1.877

-1.877

2.041

-2.033

164

-156

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur

6.831

12.807

5.976

4.714

6.985

2.271

-2.117

-5.822

-3.705

3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen

337

384

344

390

-1

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

1.094

-1.094

1.491

187

-1.304

397

187

-210

8.1 Ruimtelijke ontwikkeling

8.643

3.508

-5.135

7.247

7.246

-1

-1.396

3.738

5.134

Ruimtelijke ontwikkeling


Lasten	bedragen x € 1.000,-
Toelichting		Bedrag	I/S

De rijksregeling voor vergoeding van de kosten voor het ondergronds brengen van hoogspanningslijnen in stedelijk gebied is per 1 januari 2019 in werking getreden. De vergoeding van € 5,6 miljoen voor dit project in Zuid hebben wij opgenomen onder de baten. Omdat woningcorporatie De Goede Woning dit project mede mogelijk heeft gemaakt, betalen wij op basis van hun aandeel in het totale project naar verwachting € 1,4 miljoen uit na ontvangst van de vergoeding.		1.444	I
De Wet op de Ruimtelijke ontwikkeling (WRO) biedt de gemeente mogelijkheden tot kostenverhaal op particuliere ontwikkelaars. Voor de gebiedsoverstijgende kosten brengen wij een bijdrage in rekening op basis van een anterieur contract. Het is vooraf niet te bepalen hoeveel en wanneer de bijdragen in rekening worden gebracht. Daarom begroten we deze niet. De in 2018 ontvangen bijdragen voor een bedrag van € 657.000 hebben we gedoteerd in de voorziening Bovenwijjks.		657	I
Alle kosten die we maken voor omgevingsplannen van (grote) particuliere ontwikkelingen, brengen we in rekening bij die particulier via anterieure-overeenkomsten. We weten van tevoren niet hoe de voortgang van het project zich zal ontwikkelen, daarom nemen we hiervoor geen raming op in de begroting. In 2018 hebben we voor € 371.000 aan kosten voor deze projecten gemaakt. In de praktijk kunnen we niet altijd alle gemeentelijke kosten doorbereken. Dat kan bijvoorbeeld niet als de particulier het plan intrekt of als onze medewerkers meer uren maken, omdat plannen worden herontwikkeld. Voor diverse kleine particuliere projecten hebben per saldo een overschot van € 78.000. Daarnaast hebben we echter voor twee projecten tekorten. Julianalocatie De kosten en baten voor de Julianalocatie zijn vastgelegd in een grondexploitatieovereenkomst, die door de gemeente en Explorius in juni 2017 is getekend. De laatste jaren hebben wij en ook de ontwikkelaar veel extra werk verzet om een haalbaar plan op te stellen met bijzondere uitgangspunten. Deze extra personele inzet voor de herontwikkelingen van de plannen heeft geleid tot overschrijding van de geraamde personele budgetten. Daarnaast zijn er in het proces onduidelijkheden ontstaan over grondwerk, wat uiteindelijk resulteert in een kostenpost voor de gemeente. Deze omstandigheden leiden nu tot een tekort voor dit project van maximaal € 181.000. Nettenfafriek Veldhuis (Saxion) In 2016 hebben wij het project voor de huisvesting van Hogeschool Saxion in de Nettenfabriek afgerond. De financiële afwikkeling heeft echter, o.a. door personele wisselingen en accountantscontrole, langer op zich laten wachten. Door deze langere doorlooptijd had Saxion inmiddels de verwachting dat er geen verrekening meer plaats zou vinden. Voor het project betekent dit een nadeel van € 60.000 als gevolg van kosten die wij niet meer kunnen verhalen. Tevens hadden wij voor dit project een bijdrage vanuit de GREX Stationsgebied van € 110.000 ingecalculeerd voor aanpassingen en afkoppeling van het busstation. Deze bijdrage was echter in de GREX niet (meer) opgenomen. In totaal komen we uit op een nadeel van € 195.000 voor dit project. Wij zijn in nog met de provincie in gesprek over afwikkeling van de provinciale bijdrage, waarna wij de slottermijn van € 96.000 hopen te ontvangen. Per saldo hebben we in 2018 een nadeel op particuliere ontwikkelingen van € 299.000 (incl. voordeel baten € 371.000).		670	I
Omgevingswet Voor de omgevingswet hebben we € 484.000 minder uitgegeven en dit bedrag wordt via de reserve overlopende projecten meegenomen naar 2019 e.v. Dit budget was gebaseerd op de eerdere invoering en verschuift naar latere jaren nu de invoeringsdatum definitief is verschoven naar 01-01-2021. Integraal toekomstperspectief Binnenstad Het budget voor het integraal toekomstperspectief Binnenstad ad € 250.000 is eveneens via de reserve overlopende projecten meegenomen. Het opstellen van ons nieuwe Masterplan Binnenstad is een omvangrijke opgave. In de afgelopen maanden is duidelijk geworden dat het proces om dit complexe vraagstuk goed te beantwoorden gefaseerd moet worden uitgevoerd. De uitwerking van het Masterplan vindt in 2019 plaats. Uitkoopregeling woningen onder hoogspanningslijnen In 2019 zijn er geen woningen binnen deze regeling aangekocht. Er wordt bijna €3.000.000 via de reserve overlopende projecten overgeheveld naar 2019 e.v.		-3.734	I
Op grond van de BBV mag de overheadopslag op interne projecturen niet worden gecorrigeerd naar andere taakvelden anders dan Grondbedrijf en investeringsprojecten. Op dit taakveld betekent dit een voordeel van € 403.000, welke gelijk is aan het nadeel op taakveld 0.8 in programma 1.		-403	I
Overige verschillen		-27	I
Totaal lasten		-1.393


Baten	bedragen x € 1.000,-
Toelichting		Bedrag	I/S
In de periode 2014 – 2015 hebben we de hoogspanningslijnen in Zuid ondergronds gebracht. In de recente raadsbrief hebben wij u gemeld dat de rijksregeling voor vergoeding van kosten aan gemeenten dit jaar is vastgesteld en dat wij 80% van de door de netbeheerder TenneT gemaakte kosten vergoed zullen krijgen. De vergoeding betreft € 5,6 miljoen en zal in 2019 daadwerkelijk worden uitgekeerd.		5.554	I
De Wet op de Ruimtelijke ontwikkeling (WRO) biedt de gemeente mogelijkheden tot kostenverhaal op particuliere ontwikkelaars. Voor de gebiedsoverstijgende kosten brengen wij een bijdrage in rekening op basis van een anterieur contract. Het is vooraf niet te bepalen hoeveel en wanneer de bijdragen in rekening worden gebracht. Daarom begroten we deze niet. In 2018 hebben we van derden bijdragen ontvangen voor een bedrag van € 657.000. Deze brengen we jaarlijks over naar de voorziening Bovenwijjks.		657	I
Alle kosten die we maken voor omgevingsplannen van (grote) particuliere ontwikkelingen, brengen we in rekening bij die particulier via anterieure-overeenkomsten. We weten van tevoren niet hoe de voortgang van het project zich zal ontwikkelen, daarom nemen we hiervoor geen raming op in de begroting. De in 2018 gemaakte kosten van € 371.000 hebben we doorberekend of gaan we nog doorberekenen aan de ontwikkelaar.		371	I
In 2018 heeft de Provincie de subsidie Sleutelproject Kanaalzone Noord (Zwitsallocatie) vastgesteld. De slottermijn is tevens in 2018 uitgekeerd. Deze was begroot voor de periode nà 2018, hetgeen nu leidt tot een voordeel in 2018 van € 250.000. Dit voordeel zal worden verrekend met de bestemmingsreserve Zwitsal.		250	I
Uitkoopregeling woningen onder hoogspanningslijnen Het beschikbare budget wordt voor bijna € 3.000.000 via de reserve overlopend eprojecten overgeheveld naar 2019 e.v.		-3.000	I
Overige verschillen		-92	I
Totaal baten		3.740

8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)

18.040

16.658

-1.382

15.932

23.396

7.464

-2.108

6.738

8.846

Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)

Toelichting op afwijkingen Bouwgrondexploitatie Taakveld 3.2 en 8.2
(bedragen x € 1 miljoen)	Begroting	Realisatie	Verschil

Verwervingen	-0,97	-2,92	-1,95
Overige verwervingskosten	-0,12	-0,05	0,07
Bouwrijp maken	-4,16	-4,04	0,12
Woonrijp maken	-10,12	-3,30	6,82
Rentelasten	-4,01	-3,04	0,97
Apparaatskosten	-3,97	-3,18	0,79
Exploitatiekosten panden/percelen	-0,34	-0,72	-0,38
Overige kosten	-1,18	-0,11	1,07
Mutatie onderhanden werk MVA	0,00	-1,87	-1,87
Dotatie verliesvoorziening	0,00	-1,42	-1,42
TOTAAL KOSTEN	-24,87	-20,65	4,22

Verkoop woningbouw	23,94	23,55	-0,39
Verkoop bedrijventerreinen	13,54	14,08	0,54
Verkoop winkelterreinen	11,12	1,42	-9,70
Verkoop maatschappelijke doelen	1,51	1,42	-0,09
Verkoop kantoorterreinen	0,00	1,00	1,00
Verkoop panden	0,53	2,34	1,81
Verkoop overig	0,28	1,48	1,20
Exploitatieopbr. panden/percelen	1,19	0,96	-0,23
Subsidies	-0,22	0,70	0,92
Overige opbrengsten	1,08	2,89	1,81
Mutatie onderhanden werk+ resultaat	-23,50	-27,37	-3,87
Vrijval verliesvoorziening	0,00	7,91	7,91
TOTAAL OPBRENGSTEN	29,47	30,38	0,91

TOTAAL EXPLOITATIE	4,60	9,73	5,13

Bijdrage BROA	0,98	0,01	-0,97
Bijdrage ARG	0,40	0,15	-0,25
Dotatie verliesvoorz. tlv ARG	0,00	1,42	1,42
TOTAAL BIJDRAGEN RESERVES	1,38	1,58	0,20

Winstnemingen tgv ARG	5,98	3,40	-2,58
Vrijval verliesvoorz. tgv ARG	0,00	7,91	7,91
Correctie stortingen in ARG	0,00	-4,17	-4,17
STORTINGEN RESERVES	5,98	7,14	1,16

TOTAAL MUTATIE RESERVES	4,60	5,56	0,96

SALDO BOUWGRONDEXPLOITATIE	0,00	4,17	4,17

Toelichting afwijkingen groter dan € 200.000

KOSTEN

Verwervingen
Wij hebben in 2018 voor € 1,95 miljoen meer bouwgrond verworven dan begroot. Voor een deel
komt dit doordat we een administratieve correctie hebben verwerkt i.v.m. het uittreden van de provincie uit het publiek-privaatrechtelijk samenwerkingsverband (PPS) Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) eind 2018. Deze correctie is voor de gemeente budgetneutraal. Door het uittreden is het aandeel van de provincie overgeheveld aan de woningcorporaties de Goede Woning en Ons Huis enerzijds en aan de gemeente anderzijds. Voor de gemeente betekende dit een verhoging van de verwervingen met € 2,08 miljoen. In Zuidbroek zijn de aankopen € 0,32 miljoen lager geweest i.v.m. een lagere afzet door een particuliere ontwikkelaar.

Woonrijp maken
De kosten voor woonrijp maken waren € 6,82 miljoen lager. Dit zijn de belangrijkste oorzaken daarvan:

De uitgaven die we in 2018 hadden geraamd voor Anklaar (€ 2,27 miljoen) vinden plaats na de bouw van het nieuwe winkelcentrum.
Doordat we grond in de Voorwaarts niet volgens verwachting in 2018 aan Hornbach konden leveren, hebben we de hiermee gemoeide kosten voor woonrijp maken van € 0,93 nog niet hoeven uit te geven.
Voor Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) hadden we verwacht dat we de kade zouden gaan opknappen, maar omdat de bouw is vertraagd schuift dit budget van € 0,92 door naar 2019.
De uitbreiding van het winkelcentrum de Eglantier is nog niet zo ver gevorderd, dat we al konden beginnen met het woonrijp maken. We hadden hiervoor voor 2018 € 0,54 miljoen begroot.
Voor een aantal andere projecten hebben we in totaal € 2,15 miljoen minder uitgegeven, voor bedragen van € 0,40 miljoen en lager. De grootste zijn Haven Centrum (€ 0,44 miljoen), Zuidbroek (€ 0,39 miljoen), PWA zone (€ 0,34 miljoen) en Zonnehoeve (€ 0,26 miljoen). De redenen hiervoor zijn divers: vertraging of uitstel van verkopen of doorschuiven van uitgaven naar latere jaren.

Rentelasten
Voor de begroting zijn we uit gegaan van 2,1% rente voor de in exploitatie genomen gronden en 2% voor de strategische gronden (materiële vaste activa). Door de regelgeving vanuit de commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten we jaarlijks het rentepercentage herrekenen o.b.v. de werkelijke rente op de leningportefeuille in het boekjaar. Hierdoor is de rente verlaagd naar 1,8%, resp. 1,5%. Door deze lagere rentepercentages zijn de rentelasten € 0,97 miljoen lager.

Apparaatskosten
Voor apparaatskosten hebben we € 0,79 miljoen minder uitgegeven. Bij bijna alle projecten bleven deze kosten onder de begroting en hebben een afwijking kleiner dan € 0,20 miljoen. Alleen bij Zuidbroek was er een grotere onderschrijding, namelijk € 0,24 miljoen. Voor het project Verkoop snippergroen hebben we € 0,28 miljoen apparaatskosten in 2018 gemaakt. Deze was niet begroot, omdat we voor dit project geen grondexploitatiebegroting (GREX) hebben. Uiteraard staat hier een opbrengst tegenover van € 0,25 miljoen zodat deze kosten nagenoeg worden goed gemaakt.

Exploitatiekosten panden en percelen
De exploitatiekosten voor de panden en percelen van het grondbedrijf zijn € 0,38 miljoen hoger dan we hadden begroot. De voornaamste oorzaak is dat we voor de meeste grondexploitaties deze kosten niet of nauwelijks begroten. Normaliter worden de kosten van de exploitatie van de panden en percelen (minimaal) gedekt door de huur- en pachtopbrengsten. Voor ongeveer € 0,50 miljoen bestaan deze kosten uit onroerend zaak belasting.

Overige kosten
We hebben € 1,07 miljoen minder uitgegeven aan overige kosten. Deze kostensoort gebruiken we binnen de GREX’en voornamelijk als post onvoorzien. In werkelijkheid wordt hierop beperkt geboekt, voornamelijk PR/voorlichtingskosten, zoals een bijdrage in de kosten van de winkel Panden & Kavels.

Dotaties verliesvoorzieningen
In het MPG 2018 zijn we er van uitgegaan dat de verliesvoorzieningen voor tekorten in de grondexploitaties (GREX'en) per 1 januari toereikend zijn. Per balansdatum blijkt uit de doorrekeningen van de GREX'en echter dat we € 1,42 miljoen aan de verliesvoorzieningen moeten toevoegen.
De toevoeging van € 1,42 miljoen bestond in 2018 uit:

€ 0,73 miljoen Zuidwest Poort Wegener
€ 0,34 miljoen Zuidwest Poort Van Gelder

€ 0,35 miljoen overige complexen

OPBRENGSTEN

Verkoop woningbouwterreinen
De verkoop van bouwgronden voor woningbouw lag € 0,40 miljoen onder de begroting. In de productiecijfers van het Grondbedrijf, die hiervoor onder prestatie 5 staan, kunt u zien dat we grond voor 75 woningen minder hebben verkocht. De belangrijkste afwijkingen zien we bij:

De verkoopopbrengst van grond is in Zonnehoeve € 1,10 miljoen lager dan we hadden begroot doordat we grond voor 19 woningen minder grond hebben verkocht in 2018.
In Zuidbroek hebben we grond voor 57 woningen minder verkocht (projectgewijze bouw). Dit resulteert in een lagere opbrengst van € 0,60 miljoen.
In 2018 verantwoorden we voor het gemeentelijk aandeel in het publiek-privaatrechtelijk samenwerkingsverband (PPS) Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) een opbrengst van € 1,09 miljoen. Deze hadden we niet begroot en is het gevolg van het uittreden van de provincie uit deze PPS eind 2018. Hierdoor is het aandeel van de provincie overgeheveld naar de woningcorporaties de Goede Woning en Ons Huis en naar de gemeente.

Voor een aantal projecten hadden we een iets hogere verkoopopbrengst voor bij elkaar in totaal € 0,21 miljoen.

Verkoop bedrijventerreinen
We hebben in 2018 1,18 hectare meer grond voor bedrijventerreinen verkocht, wat resulteerde in € 0,54 miljoen meer opbrengst.

De verkopen in de Noordoost Poort (Stadhoudersmolen) zijn in 2018 boven verwachting geweest. De opbrengst is € 1,16 miljoen hoger uitgevallen dan begroot (1,22 hectare meer verkocht dan geraamd).
De verkopen in Ecofactorij zijn uiteindelijk € 0,85 miljoen lager geworden dan begroot. Een belangrijke verkoop van meer dan € 2 miljoen is op de valreep door geschoven naar januari 2019 omdat het meer tijd kostte om de formele stukken af te ronden.
Voor Zuidbroek Bedrijven en Bedrijventerrein Osseveld Oost lag de opbrengst € 0,11 miljoen hoger.

Verkoop winkelterreinen
De lagere verkopen van winkelterreinen is voornamelijk het gevolg van het doorschuiven van de verkoop aan Hornbach van grond in de Voorwaarts. Dit komt door een langere doorlooptijd van de bestemmingsplanwijziging door ingediende bezwaren.

Verkoop kantoorterreinen
Het verschil t.o.v. de begroting in de verkoopopbrengst van kantoorterreinen wordt veroorzaakt, doordat we in de Zuidwest Poort Van Gelderlocatie grond hebben verkocht - t.b.v. de meldkamer van de politie - die we niet voor 2018 hadden geraamd.

Verkoop panden
Van de in exploitatie genomen complexen hebben we 3 panden verkocht die we niet meer voor de productie van bouwgrond nodig hadden (Kanaalzone Pilot Zuid 3 en Weteringsebroek 1). Deze verkopen hebben € 0,28 miljoen meer opgeleverd dat we in de GREX hadden opgenomen.
Van de strategische gronden (voormalige NIEG complexen) hebben we 8 panden verkocht met een opbrengst van € 1,54 miljoen (Marktstraat/Beekstraat 7, Overige ruwe gronden 1). Voor de strategische gronden hebben we geen GREX en worden de verkopen niet opgenomen in de begroting.

Verkoop overig
De overige verkopen zijn in totaal € 1,20 miljoen hoger dan begroot.

De verkopen strategische gronden (voormalige NIEG complexen) begroten we niet, zoals hiervoor aangegeven. We hebben hiervan wel twee terreinen verkocht: Kanaalzone Sleutelbloemstraat met een opbrengst van € 0,50 miljoen en Marktstraat/Beekstraat voor € 0,13 miljoen.
Als gevolg van het eerder genoemde uittreden van de provincie uit het PPS Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) hebben wij in 2018 € 0,24 miljoen aan overige opbrengsten verantwoord die we niet hadden begroot.
Ook de verkopen van het project verkoop snippergroen begroten wij niet (is geen GREX). Deze bedroegen in 2018 € 0,22 miljoen.

Daarnaast heb wij nog een aantal restgronden in 2018 in het complex Overige eigendommen voor € 0,11 miljoen verkocht.

Exploitatieopbrengsten panden en percelen
Zoals vermeld onder het kopje exploitatiekosten panden en percelen worden deze opbrengsten niet of nauwelijks begroot. In totaal hebben we € 0,23 miljoen minder huuropbrengsten ontvangen dan begroot (IEG € 0,10 en overige gronden € 0,10). De exploitatiekosten waren € 0,38 miljoen hoger, zodat de exploitatie van de panden en percelen van het Grondbedrijf voor 2018 € 0,61 miljoen nadelig uitvalt.

Subsidies
Het gunstig verschil in de ontvangen subsidies van € 0,92 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door het aandeel in de subsidies voor de PPS Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) dat is overgenomen van de provincie n.a.v. het uittreden van de provincie uit dit samenwerkingsverband.

Overige opbrengsten
De overige opbrengsten waren € 1,81 miljoen hoger dan we hadden geraamd. Het belangrijkste verschil € 1,43 miljoen is het gevolg van overboeking van het aandeel voor de PPS Kanaalzone Pilot Zuid (Schatkamer) van de provincie n.a.v. het uittreden van de provincie uit dit samenwerkingsverband.
Voor Zuidbroek hebben we € 0,22 miljoen meer in rekening gebracht bij een particuliere ontwikkelaar. Onder de overige opbrengsten hebben we ook de bate a.g.v. de vrijval van de voorziening dubieuze debiteuren € 0,1 miljoen verantwoord.

Mutatie onderhanden werk plus resultaat
Hebben we in een jaar meer opbrengsten dan kosten bij de exploitatie van het Grondbedrijf? Dan verlagen we de voorraad met dit saldo. Zijn de opbrengsten lager dan de kosten? Dan voegen we het saldo toe aan de voorraad. In het MPG 2018 verwachtten we een afname van de voorraad van € 23,50 miljoen. In werkelijkheid nam de voorraad met € 29,24 miljoen (€ 1,87 +€ 27,37 miljoen) af. De voorraad is dus € 5,74 miljoen meer afgenomen dan we hadden verwacht. Dit wordt veroorzaakt door (x € 1 miljoen):

Lagere winstneming	2,58	(zie specificatie in paragraaf grondbeleid)
Lagere kosten dan geraamd	7,51	(zie tabel hierboven, excl. verliesvoorziening)
Lagere opbrengsten dan geraamd	-3,13	(zie tabel hierboven, excl. verliesvoorziening)
Lagere bijdrage BROA	-0,97
Lagere bijdrage ARG	-0,25
Totaal	5,74

Onttrekkingen verliesvoorzieningen
In het MPG 2018 zijn we er van uitgegaan dat de verliesvoorzieningen voor tekorten in de grondexploitaties (GREX'en) per 1 januari toereikend zijn. Per balansdatum blijkt uit de doorrekeningen van de GREX'en echter dat we € 7,91 miljoen van de verliesvoorzieningen konden laten vrijvallen. De vrijval in 2018 bestaat uit:

€ 3,70 miljoen algemene verliesvoorziening kantorenlocaties
€ 3,64 miljoen Zuidbroek
€ 0,23 Zuidwest Poort Norel
€ 0,34 miljoen overige complexen

8.3 Wonen en bouwen

6.213

5.095

-1.118

6.492

5.556

-936

279

461

182

0.10 Mutaties reserves

8.959

8.113

-846

11.506

8.068

-3.438

2.547

-45

-2.592

Mutaties reserves


Lasten	bedragen x € 1.000,-
Toelichting		Bedrag	I/S

Omgevingswet Voor de omgevingswet hebben we € 484.000 minder uitgegeven en dit bedrag wordt via de reserve overlopende projecten meegenomen naar 2019 e.v. Integraal toekomstperspectief Binnenstad Het budget voor het integraal toekomstperspectief Binnenstad ad € 250.000 is eveneens via de reserve overlopende projecten meegenomen. Voor verdere toelichtingen op bovenstaande twee posten zie onder taakveld 8.1 Digitaliseren bouwarchief Nu de nieuwe partij bezig is met het digitaliseren van het resterende analoge archief is de capaciteit weer opgeschroefd en wordt het restant budget van € 114.000 via de reserve overlopende projecten meegenomen om iin 2019 het laatste deel te digitaliseren. Digitaal werken aanvragen omgevingsvergunningen In 2015 is begonnen met de digitaal werken bij het behandelen van aanvragen voor omgevingsvergunningen. Grote investeringen zijn daarmee meerdere keren uitgesteld, omdat we onvoldoende zekerheid hadden dat we de juiste keuzes zouden maken. Inmiddels hebben we een aantal jaar ervaring met digitaal werken en zijn we toe aan verdergaande automatisering. In 2019 zullen de laatste investeringen gaan plaatsvinden en daarom is het restant budget van € 144.000 via reserve overlopende projecten meegenomen naar 2019.		992	I
De ontvangen slottermijn van de subsidie Stadscontract ad € 250.000 voor het Zwitsalproject was niet begroot voor 2018 en is gestort in de reserve Zwitsal.		250	I
We hebben in 2018 € 2,58 miljoen minder winst kunnen nemen dan we hadden begroot. Dit heeft verschillende oorzaken. Omdat we de grond in de Voorwaarts niet volgens verwachting in 2018 kon-den leveren, hebben we de hiermee gemoeide winstneming van € 4,00 miljoen niet kunnen realiseren. Aan de andere kant was de winst voor een aantal andere complexen hoger. De belangrijkste afwijkin-gen t.o.v. de begroting zijn: Noord Oost Poort € 0,74 miljoen, Osseveld Oost € 0,57 miljoen en Overi-ge ruwe gronden (Strategische gronden) € 0,34 miljoen.		-2.574	I
In het MPG 2018 zijn we er van uitgegaan dat de verliesvoorzieningen voor tekorten in de grondex-ploitaties (GREX'en) per 1 januari toereikend zijn. Per balansdatum blijkt uit de doorrekeningen van de GREX'en echter dat we € 7,91 miljoen aan de verliesvoorzieningen moeten toevoegen. Voor hetzelfde bedrag hebben we een storting in de ARG in 2018 verantwoord (nadeel t.o.v. de begroting, omdat dit niet begroot was).		7.906	I
I.v.m. de afspraak met uw raad dat we niet het gehele resultaat van het Grondbedrijf naar de ARG boeken, maar alleen tot het begrote resultaat een overboeking maken, resulteert het verschil als een voordeel van € 4,17 miljoen.		-4.167	I
Overige verschillen		141	I
Totaal lasten		2.548

Toelichting afwijkingen Algemene Reserve Grondbedrijf

De gebiedskosten en (met name interne) apparaatskosten waren lager dan begroot, waarmee ook de onttrekking uit de reserve Zwitsal € 202.000 lager was dan begroot. De bijdrage vanuit deze reserve ten behoeve van de opslag interne overhead op de interne apparaatskosten is vanuit BBV-regels geboekt op programma 1.

Op taakveld 8.2 hebben we voor € 0,97 miljoen minder kosten voor woonrijp maken gemaakt voor Kanaalzone Pilot Zuid i.v.m. het doorschuiven van de aanleg van een kade aan het kanaal. De bijdrage uit de BROA voor deze kosten is hierdoor ook € 0,97 lager t.o.v. de begroting.

RESULTAAT GRONDBEDRIJF
Voor 2018 komt het jaarresultaat van het Grondbedrijf uit op € 9,74 miljoen. Ten opzichte van de begroting is het resultaat € 4.17 miljoen hoger. In de tabel hieronder ziet u een toelichting op de samenstelling van het verschil tussen het begrote en werkelijke resultaat. Het resultaat van het Grondbedrijf wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve Grondbedrijf (ARG).

Resultaat grondbedrijf 2018 (bedragen x € 1 miljoen)	Begroot	Werkelijk	Afwijking t.o.v. begroting
Doorbelasting apparaatskosten Projecten, Vastgoed & Grond	-0,4	-0,3	0,1	V
Dotatie voorziening dubieuze debiteuren	0,0	0,1	0,1	V
Winstneming	6,0	3,4	-2,6	N
Dotatie verliesvoorzieningen	0,0	-1,4	-1,4	N
Vrijval verliesvoorzieningen	0,0	7,9	7,9	V
Totaal	5,6	9,7	4,1	V

De bijdrage uit de ARG is € 0,25 miljoen lager dan begroot. De werkelijke door belaste kosten van Vastgoed (bedrijfsbureau, winkel panden & percelen, e.d.) was € 0,16 miljoen lager. Daarnaast konden we de voorziening dubieuze debiteuren laten vrijvallen, wat een voordeel van € 0,10 miljoen opleverde.

In het MPG 2018 zijn we er van uitgegaan dat de verliesvoorzieningen voor tekorten in de grondexploitaties (GREX'en) per 1 januari toereikend zijn. Per balansdatum blijkt uit de doorrekeningen van de GREX'en echter dat we € 1,42 miljoen aan de verliesvoorzieningen moeten toevoegen. Voor hetzelfde bedrag hebben we een bijdrage uit de ARG in 2018 verantwoord (voordeel t.o.v. de begroting, omdat dit niet begroot was).

U leest meer over het resultaat van het Grondbedrijf in de paragraaf Grondbeleid en in het MPG 2018.

Totaal

51.994

46.565

-5.429

49.767

51.836

2.069

-2.227

5.271

7.498