1.1 Ontwikkelen en implementeren van een bredere visie op preventie

We ontwikkelen en implementeren een bredere visie op preventie zodanig dat we een verschuiving realiseren van intensieve (en dure) individuele hulp naar preventieve (en goedkopere) hulp. In dat kader past ook een verschuiving van intramurale (lees: in een instelling) naar ambulante zorg (lees: thuis of op locatie). Op de agenda in 2018:

• implementeren van de Transformatieagenda algemene voorzieningen Jeugd en Wmo 2018;
• bouwen aan een keten rond kind en scheiding;
• realiseren van het vroegtijdige herkenning problematiek jeugdigen met licht verstandelijke beperking (LVB) en verhogen handelingsbekwaamheid van professionals;
• vergroten van het aantal plekken bij steungezinnen, pleeggezinnen en in gezinshuizen.

Toelichting

Vanuit de algemene voorzieningen Jeugd en WMO leggen we de verbinding met het onderwijs en de specialistische jeugdhulp. Combinaties van jongerenwerk en jeugdgezondheidszorg en het onderwijs zorgen ervoor dat bij vragen en problemen ook lichte
ondersteuningsmogelijkheden in beeld zijn. Dichtbij de leefwereld van de kinderen en het gezin. In 2018 lag de focus op het samenbrengen van partijen.  Het is belangrijk dat professionals elkaar kennen, zodat ze elkaars expertise kunnen inzetten en aanvullen.
Vooral bij het afbouwen en het beëindigen van een hulptraject kan het inzetten van algemene voorzieningen helpen. De verschuiving van intramurale naar ambulante zorg komt terug bij de omschrijving van de taken van het CJG.
In april heeft het symposium over Scheiding en kinderen plaatsgevonden, waarbij professionals en ervaringsdeskundigen elkaar konden ontmoeten. Verschillende afspraken en acties rondom dit thema zijn geborgd in de werkwijze van betrokken organisaties, zodat ouders betere informatie krijgen over de mogelijkheden.
Belangrijk is ook dat mensen weten op welke signalen ze kunnen letten, zoals problemen vanwege een licht verstandelijke beperking.
Vanuit het programma InHuis werken we aan het vergroten van het aantal alternatieve gezinsvormen. We willen geen kinderen meer plaatsen in leefgroepen. Het aantal gezinshuizen neemt toe, maar helaas volgt Apeldoorn de landelijke trend dat het steeds moeilijker is om nieuwe pleeggezinnen te vinden. We blijven hierin investeren door bijvoorbeeld informatieavonden.
De verschuiving van individueel maatwerk naar algemene voorzieningen is nog onvoldoende gerealiseerd.  We bouwen samen met onze toegangen en aanbieders aan het jeugdstelsel.
Het is werk in uitvoering en hier is tijd voor nodig, maar we zien ook dat we een meer zakelijke houding moeten krijgen. Het stelsel dat we samen gebouwd hebben is financieel niet houdbaar als we doorgaan op de huidige manier.

Bijsturingsmaatregelen

Verschillende agendapunten zijn in uitvoering en deze scherpen we aan op basis van de analyse die we hebben gemaakt naar aanleiding van de oplopende tekorten in de jeugdhulp. In een plan van aanpak staan verschillende maatregelen beschreven, die verder uitgewerkt worden.

1.2 Verstevigen van de rol en de taak CJG binnen de Apeldoornse ondersteuningsstructuur

Verstevigen van de rol en taak van het CJG binnen de Apeldoornse ondersteuningsstructuur zodanig dat het CJG effectief is als toegang naar de jeugdhulp en zelf preventieve en lichte zorg biedt. Activiteiten in 2018:

• effectueren van het ambulante werk van CJG4kracht als integraal onderdeel van het CJG;
• versterken van de rol van de jeugdgezondheidszorg binnen het CJG;
• professionaliseren van de medewerkers van het CJG.

Toelichting

Het CJG zorgt ervoor dat ouders ondersteuning krijgen bij alledaagse opvoed- en opgroeivragen. Het ondersteunt waar nodig en zet specialistisch hulp in waar dat moet. Via de jeugdgezondheidszorg heeft het CJG alle Apeldoornse kinderen in beeld. Signalen kunnen zo vroeg mogelijk opgepakt worden. Ongeveer 10% van de kinderen en jongeren heeft meer ondersteuning nodig. Het CJG biedt ook ambulante hulp. Het aantal inhoudelijke vragen bij het CJG is verdubbeld ten opzichte van het voorgaande jaar. In 2018 heeft het CJG de inzet van de ambulante medewerkers vergroot en daarmee zijn 152 gezinnen ondersteund met een ambulant traject. De tevredenheid over deze hulp is ruim een 8. De samenwerking tussen de professionals binnen het CJG is in 2018 versterkt. In het professioneel handelen staat harmonisatie van werkprocessen centraal. Er is gewerkt aan de integrale positionering van de jeugdgezondheidszorg in het CJG.
Het CJG heeft het totale overzicht over ons jeugdstelsel: van preventie tot aan specialistische jeugdhulp. Ze groeit nog steeds in haar rol. Het CJG was in 2018 vaker de verwijzer naar specialistische jeugdhulp en het aandeel door andere verwijzers zoals de huisarts is afgenomen. De uitdaging ligt nu vooral op het beperken van de instroom in de jeugdhulp,
waarbij het uitgangspunt blijft dat ouders en hun kinderen goede ondersteuning krijgen.

1.3 Verstevigen relatie tussen jeugdhulp en passend onderwijs

Verstevigen van de relatie tussen jeugdhulp en passend onderwijs zodanig dat signalen bij kinderen en jongeren vroegtijdig worden opgepakt en hulp kan worden geboden. In 2018 is daarbij relevant:

• versterken van de ondersteuningsstructuur binnen het onderwijs;
• voorkomen van schooluitval door het aanbieden van individuele onderwijs-zorgarrangementen;
• verbinden van onderwijs, zorg, arbeidsmarkt en inkomen/participatie door het realiseren van een sluitende aanpak;
• implementeren van een sluitend proces van ondersteuning van dyslexie in het onderwijs en dyslexiezorg vanuit jeugdhulp.

Toelichting

De afgelopen jaren hebben we samen met onze onderwijspartners de relatie tussen (passend) onderwijs en jeugdhulp verbeterd. De overlegstructuren rondom leerlingen, hun ouders en de school zijn verbeterd, zodat de leerling vaker het juiste antwoord krijgt op zijn of haar hulpvraag. In de praktijk lopen we vooral aan tegen verschillende wetten en regels waarmee gewerkt moet worden.
Hierdoor blijven bijvoorbeeld schotten bestaan tussen verschillende financieringsbronnen. We kunnen daardoor niet altijd voor de meest optimale oplossing kiezen.Om de verschillende leefgebieden van een leerling te verbinden, moeten we de schotten tussen onderwijs, zorg, arbeidsmarkt en inkomen weghalen. In overleg met onze onderwijspartners zoeken we vanuit de praktijk naar ruimte om budgetten samen te voegen, zodat leerlingen met een hulpvraag het juiste onderwijs-zorgarrangement krijgen. Hierdoor krijgt de betreffende leerling een betere start op de arbeidsmarkt en verkleinen we de kans dat hij of zij later een uitkering nodig heeft.

1.4 Regionaal organiseren van Veilig Thuis als meldpunt voor geweld in huiselijke sfeer

In regionaal verband organiseren van Veilig Thuis als meldpunt voor geweld in de huiselijke sfeer en van de toeleiding naar 'drang' en 'dwang' als de veiligheid van kinderen in gevaar is, zodanig dat de kwaliteit duurzaam gewaarborgd is. In 2018 is aan de orde:

• doorontwikkelen van werkwijzes, procedures en verdere professionalisering medewerkers Veilig Thuis, mede in het licht van het inspectierapport uit 2017 en het feit dat het een kwetsbare organisatie in ontwikkeling betreft;
• versterken van de kennis over en signalering van huiselijk geweld, kindermishandeling en radicalisering bij o.a. zorg en onderwijs;
• verminderen van overlast door jeugdgroepen door een preventieve en repressieve aanpak met ouders.

Toelichting

De regionale organisatie Veilig Thuis NOG heeft zich in 2018 verder ontwikkeld. Veel aandacht is gegaan naar het intern optimaliseren van de werkprocessen en de professionalisering van de medewerkers.
Daarnaast zijn de relaties met de lokale toegangen en andere externe partners, zoals het onderwijs verstevigd. Preventie en signalering zijn belangrijke uitgangspunten.
De overlast door jeugdgroepen is stabiel gebleven door onze preventieve inzet samen met de jeugdboa's, politie en jongerenwerkers.

1.5 Jongeren ervaren bij de overgang van 18- naar 18+ geen belemmeringen

Er als gemeente voor zorgen dat jongeren bij de overgang 18- naar18+ geen belemmeringen ervaart doordat regelgeving op gebied van wonen, arbeid, onderwijs en zorg niet altijd op elkaar aansluit. In 2018 staat op de agenda:

• realiseren dat iedere jongeren met een jeugdhulptraject een toekomstplan heeft;
• bekend maken van de perspectiefregeling (de zogenaamde bed bad en broodregeling voor opvang van o.a. vluchtelingen) en het gebruik ervan stimuleren;
• inventariseren van de huisvestingsproblematiek van jongeren.

Toelichting

Het CJG kijkt een half jaar voordat een jongere 18 wordt samen met het WMO-loket welke vragen de jongere nog heeft en welke ondersteuning nodig is. Vaak kunnen jongeren zelfstandig verder, maar soms is verlengde jeugdhulp nodig of een maatwerkvoorziening uit de WMO. Vraagstukken op het gebied van huisvesting, inkomen of schulden worden samen met de jongere in kaart gebracht. Steeds vaker krijgt een jongere begeleiding van een coach of maatje. Herkenbaar en laagdrempelig. We denken niet te snel dat iemand van 18 jaar het allemaal zelf wel kan. Professionals zijn beter bekend met de perspectiefregeling, waarmee praktische oplossingen gefinancierd worden.
Een structureel vraagstuk blijft de huisvestingsproblematiek van jongeren. In overleg met de betrokken partijen, blijft dit een aandachtspunt.

Bijsturingsmaatregelen

We blijven inzetten op een sluitende aanpak voor jongeren, waarbij onderwijs en arbeid voorop staan. We willen meer focus aanbrengen in deze aanpak om de kwaliteit te verbeteren. We blijven vanuit de individuele verhalen kijken wat we in onze processen en systemen kunnen verbeteren.

Het CJG vraagt door het jaar heen regelmatig naar de tevredenheid van de ouders en hun kinderen over de geboden adviezen en ondersteuning vanuit het CJG. Het CJG kent verschillende onderdelen, zoals de jeudgezondheidszorg en de ambulante hulpverlening. Het gemiddelde cijfers ligt op een 7,5. Dit is ook als streefgetal genoemd. Ook uit het Clientervaringsonderzoek dat jaarlijks gehouden wordt onder inwoners die gebruik maken van jeugdhulp, blijkt dat zij tevreden zijn over de geboden ondersteuning.

Uit de landelijke CBS cijfers blijkt dat het aantal jongeren met jeugdhulp de afgelopen jaren schommelt tussen de 9 en 10%. Uit onze eigen administratie blijkt dat het aantal indicaties echter is toegenomen en ook de zwaarte van de hulp is toegenomen. In de Monitor Sociaal 2018 geven wij een verdieping van deze cijfers en de verhalen achter de cijfers.

Deze cijfers laten zien dat het aantal jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel vrij stabiel blijft in Nederland. Het aantal in Apeldoorn is afgelopen jaren stabiel gebleven, door onze preventieve inzet en samenwerking met politie, Jeugd-Boa's en het jongerenwerk.